In 2030 voldoende elektriciteit uit zon en wind..

Als er berichten verschijnen in de media over klimaatverandering, dan is dat meestal slecht nieuws. Het is een verademing om ook eens een positief bericht te lezen.

Zo’n opsteker was de berichtgeving naar aanleiding van een persbericht van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) en het Nationaal Programma Regionale Energie Strategie (NP RES). NRC pakte zelfs uit met een artikel op de voorpagina, met als kop: Klimaatplannen van de regio’s liggen op koers. ‘Niemand had dat verwacht.’

Enorme stap

“De regio’s hebben een enorme stap gezet”, complimenteerde Jan Matthijsen van het PBL de regio’s tijdens een persconferentie. Achtergrond van die ‘enorme stap’ is een afspraak uit het Klimaatakkoord. Dertig energieregio’s hebben het doel meegekregen om uiterlijk in 2030 tenminste 35 terawattuur (TWh) hernieuwbare elektriciteit te produceren op land, met windturbines en zonnepanelen. Nog in februari leek dit doel onhaalbaar. In het slechtste geval kon slechts 31 terawattuur worden opgewekt. Maar de regio’s hebben voortvarend een ‘been bijgetrokken’, om een geliefde uitdrukking van Hugo de Jonge te gebruiken. ‘Niemand had dat verwacht’, kon Matthijsen daarom opgelucht meedelen.

Netcongestie beperken met energiesturing

Dat we met de plannen op streek zijn, is natuurlijk goed nieuws. Maar er zijn ook wat kritische kanttekeningen bij te plaatsen, nuanceren het PBL en het NP RES zelf al in hun persbericht. Zoals bekend is de krapte op het elektriciteitsnet een belangrijke onzekere factor. Slimme IT- en data-ondersteunde energiesturing kan netcongestie beperken. Een voorbeeld. Als het Nederlandse wagenpark straks nog veel meer elektrische auto’s omvat, kun je een piekvraag verwachten rond zes uur ’s avonds als mensen thuiskomen van hun werk en hun auto aan de lader zetten. Door auto’s ’s nachts te laten laden, kun je de ‘zes uur piek’ afvlakken.

Particulieren en bedrijven kunnen ook op een andere manier helpen om netkrapte te reduceren. Met een thuisbatterij voor zonnepanelen kan overdag opgewekte zonne-energie ook ’s nachts worden gebruikt. Met als voordeel: kostenverlaging doordat je minder stroom afneemt van het elektriciteitsnet. En je de zekerheid hebt dat de stroom die je ’s nachts gebruikt groene stroom is. Het afbouwen van de salderingsregeling zal ongetwijfeld een boost geven aan deze oplossing.

Laat omwonenden meeprofiteren

Een ander punt is draagvlak creëren voor de aanleg van nieuwe wind- en zonneparken. Vaak is er grote weerstand van omwonenden. Wat helpt om de acceptatie te vergroten, is omwonenden mee te laten profiteren. De opbrengst komt dan niet alleen ten goede aan de participanten, maar aan de lokale gemeenschap. Verder moet er zorgvuldig gekeken worden waar een wind- of zonnepark geplaatst wordt. Natuur- en milieu-organisaties wijzen er terecht op dat kwetsbare natuurgebieden geen schade mogen lijden van een nabij gelegen wind- of zonnepark.

Knelpunten zoals netcapaciteit, draagvlak en ruimtelijke inpassing zijn serieuze ‘hobbels’ die nog gladgestreken moeten worden. Positieve berichten zoals nu van het PBL en het NP RES zijn een goed ‘vaccin’ tegen cynisme en stimuleren mensen en organisaties om stappen te zetten naar een CO2-neutrale samenleving.

Jimmy Versluis - Energieconsultant Facilicom Solutions